“Mijn vader is overleden. Ik wil je een uitnodiging sturen voor de uitvaart. Wat is je adres?”
Een kleine week later zit ik tussen twee van mijn beste vrienden en we bespreken de uitvaartplechtigheid. Veel warmte en liefde en indrukwekkend gesproken door onze vriend. Nu zijn we alle vier onze vader al verloren. Hoe is het eigenlijk met jouw moeder, vraag ik aan de één. “Op zich wel goed hoor, maar af en toe is ze wel wat in de war en vergeetachtig.” Er gaan direct alarmbellen bij me af. Beroepsdeformatie. “Heeft je moeder wel een levenstestament of notariële volmacht opgemaakt?” Zijn antwoord is typerend: “Daar hebben we het over gehad, maar kan dat nu nog wel?” Dat hangt er van af…
De notaris moet kunnen vaststellen dat moeder nog bij haar volle verstand is. Dat is een grote verantwoordelijkheid. De notaris zal daarom ook zeer voorzichtig zijn om je moeder wilsbekwaam te verklaren. Als de notaris twijfelt of moeder nog wilsbekwaam is zal hij medisch advies (moeten) inwinnen.
Maar als moeder nu wilsonbekwaam wordt verklaard, wat dan? Dan is het niet meer mogelijk dat ze nog een levenstestament opstelt. De Kantonrechter zal in dat geval een bewindvoerder aanstellen. De bewindvoerder krijgt de bevoegdheid om over het vermogen van je moeder te beschikken. De bewindvoerder zal wel rekening en verantwoording aan jullie moeten afleggen en voor zoveel mogelijk zal de bewindvoerder met jullie overleggen. Maar mogelijk is er sprake van een tegenstrijdig belang. Dan kan het nog knap lastig worden.
“Wat bedoel je met een ‘tegenstrijdig belang’?” Een tegenstrijdig belang kan zich voordoen wanneer moeder bijvoorbeeld een hoge eigen bijdrage betaalt voor de opname in een zorginstelling. Die eigen bijdrage kan worden verlaagd wanneer het vermogen van moeder wordt verlaagd. Dit is bijvoorbeeld mogelijk doordat moeder aan jullie schenkt. De Kantonrechter zal onderzoeken of dat echt wel in het belang van je moeder is en bij de geringste twijfel zal hij die schenkingen niet toestaan. De Kantonrechters zijn hierin zeer conservatief en voorzichtig. De Kantonrechter onderzoekt of er sprake is van een “schenkingsverleden” en/of het vermogen van moeder wel toereikend genoeg is om deze schenkingen te doen.
Mijn andere vriend mengt zich in het gesprek. “Mijn moeder heeft enige tijd geleden al een levenstestament laten opmaken. Ze is op dit moment zeker nog niet wilsonbekwaam, maar het helpt ons wel dat er een levenstestament is opgemaakt. Mijn moeder zit nu al een tijdje in een verzorgingshuis en nu gaan wij haar woning verkopen. Geen moeilijk gedoe met notarissen. Op basis van het levenstestament zijn mijn zus en ik, samen, volledig bevoegd om de woning te verkopen. Zo kunnen we moeder ontzorgen. De waarde van de woning is een stuk hoger dan de hypotheek. Mijn moeder heeft besloten een groot deel van de overwaarde aan ons en aan de kleinkinderen te schenken. Vooral voor de kleinkinderen is dat fijn omdat ze de schenking kunnen gebruiken voor de aankoop van een eigen woning of de aflossing van hun hypotheekschuld. Wij krijgen jaarlijks al een onbelaste schenking van ongeveer € 5.000. Daar mogen wij van moeder mee doorgaan wanneer zij niet meer wilsbekwaam is. Wij hebben een schenkingsplan opgesteld en daarmee bij het opstellen van het levenstestament al rekening gehouden.”
We moeten ons gesprek onderbreken om te gaan condoleren. We sluiten aan in de rij. Spreken enkele opbeurende woorden en knuffelen onze vriend en troosten zijn moeder. We wandelen via de begraafplaats terug naar de auto. Het is vredig. Bijna weekend. Eigenlijk wil ik de week wel afsluiten. Maar toch nog even naar Cijns|Erfzaken! Deze middag leert mij dat wij nog zoveel werk te doen hebben en nog zoveel vragen kunnen/moeten beantwoorden. Het is de passie van Cijns|Erfzaken onze vakkennis op het gebied van het erfrecht en huwelijksvermogensrecht te delen. Ik besluit om over deze middag een blog te schrijven. Hopelijk draagt de blog dan weer bij aan de algemene voorlichting over het belang van het opstellen van een levenstestament.
Wees zeker van je zaak en laat niets aan het toeval over. Ook het opstellen van een levenstestament kun je niet nalaten. Heb je vragen over dit onderwerp?
Neem dan contact met ons op.