Ook wanneer je bent gehuwd onder huwelijkse voorwaarden en er sprake is van koude uitsluiting, is toestemming nodig van je echtgenoot om te schenken. Dat is alleen anders wanneer het een gebruikelijke, niet bovenmatige gift betreft. Deze regeling is ingevoerd ter bescherming van “het gezin”. Als er geen toestemming is gegeven, kan de schenking worden vernietigd.
Aan het verlenen van toestemming zijn geen formele regels verbonden. Of er toestemming is verleend kan worden afgeleid uit het gedrag van degene die zich op de vernietiging beroept. Recentelijk kwamen ons twee uitspraken onder ogen die over het geven of ontbreken van toestemming gaan. Die willen wij jou natuurlijk niet onthouden.
Het geven van toestemming kan worden afgeleid uit het gedrag van de echtgenote
Vader is vreemd gegaan en was van plan om van zijn echtgenote te scheiden. Met zijn minnares had hij daar vergevorderde afspraken over gemaakt. Op basis van die afspraken heeft minnares een nieuwe woning gekocht. Maar vader besluit uiteindelijk bij zijn echtgenote te blijven. Ter compensatie van “al het gedoe” schenkt hij minnares € 50.000. Een buitensporige schenking! De echtgenote heeft echter in dit geval geen expliciete toestemming gegeven voor de schenking. Wel heeft ze diverse keren geuit “niet blij” met de schenking te zijn. Ze heeft daarover ook diverse keren “gezeurd” bij de minnares. Maar ze heeft de schenking niet laten vernietigen. De rechtbank concludeert in dit geval dat de echtgenote mogelijk toestemming heeft verleend, maar er later spijt van heeft gekregen. Na het overlijden van de echtgenote stellen de erfgenamen het niet met de rechtbank eens te zijn en gaan in beroep. Het gerechtshof hakt de knoop door en constateert dat er – weliswaar met veel tegenzin – toestemming werd verleend. De toestemming wordt in dit geval dus afgeleid uit het gedrag van de echtgenote. “En die deed niets, althans te weinig en te laat!”
Na het overlijden kan nog een beroep worden gedaan op het ontbreken van toestemming
Verrassend voor de lezer van dit blog is mogelijk dat er dus ook “na de dood” nog een beroep kan worden gedaan op het ontbreken van toestemming bij een schenking. Dat gebeurt vaker dan je denkt. De erfgenamen treden echter volgens constante jurisprudentie als rechtsopvolger onder algemene titel in al haar voor overgang vatbare rechten en schulden. Voor degene die de schenking heeft ontvangen kan dat nogal ongewenste en onverwachte gevolgen met zich meebrengen. Zo ook in de uitspraak die wij hierna bespreken.
Concrete aanwijzingen voor het toestemming geven van een schenking ontbreken
Vader schenkt aan zijn vriend een bedrag van € 125.000 zonder dat moeder dit weet. Het bedrag van de schenking wordt overgeboekt van een en/of rekening op naam van vader en moeder. Vader heeft de schenkingsovereenkomst ondertekend. Moeder komt er op enig moment achter dat de schenking heeft plaatsgevonden, maar onderneemt geen actie. Het niet ondernemen van actie is volgens de rechtbank niet voldoende om “dus” aan te nemen dat moeder toestemming heeft gegeven. Er zijn geen concrete aanwijzingen waaruit blijkt dat toestemming is gegeven.
De erfgenamen treden volledig in de rechten van de erflater
De vriend komt nog in verweer en stelt dat de toestemming van de echtgenote moet dienen als gezinsbeschermende bepaling. “De erfgenamen behoren niet tot het gezin, dus de erfgenamen kunnen zich niet beroepen op deze bepaling”. De rechtbank stelt echter dat de erfgenamen onder algemene titel, dus volledig, in de rechten treden van de erflater. Dus ook bij het inroepen van de vernietiging van de schenking.
Toestemming voor het doen van een schenking is zeer belangrijk
Zoals uit beide uitspraken blijkt is het al dan niet hebben of geven van toestemming voor een schenking uitermate belangrijk. Dat geldt dus niet alleen voor degene die de schenking doet, maar ook voor degene die de schenking ontvangt. Wij adviseren de toestemming te doen door middel van een (schenkings)overeenkomst. Wees zeker van je zaak en neem contact met ons op om dit voor je te regelen.