Een testamentaire last is een verplichting die bij testament wordt opgelegd. De erfgenaam wordt met een last bezwaard waarvan de erflater vindt dat aan die last moet worden voldaan. De erfgenaam krijgt zijn erfdeel feitelijk onder ontbindende voorwaarde. Dit kan tot gevolg hebben dat wanneer de last niet wordt uitgevoerd het erfdeel van de erfgenaam vervallen wordt verklaard.
Zorg voor huisdieren
“Wie zorgt er straks voor jouw hondje?” Met die slogan draagt Cijns uit dat wij in onze dienstverlening reeds bij leven zorgdragen voor een vlekkeloze afhandeling van de nalatenschap. Dat doen wij door een persoonlijke en informele benadering. Dat maakt het in de praktijk mogelijk dat er in het testament, door middel van een testamentaire last, geregeld kan worden dat de hond van erflater na het overlijden goed verzorgt achterblijft. Een testamentaire last die betrekking heeft op huisdieren komt mogelijk vaker voor dan u denkt.
Recentelijk* werd een uitspraak gepubliceerd waarbij de erflaatster aan een erfgenaam (stichting) de testamentaire last had opgelegd om gedurende een periode van 20 jaar de hondenbegraafplaats in de tuin van erflaatster in stand te houden. Tot de nalatenschap behoorde ook de woning van erflaatster. Erflaatster heeft jarenlang een hondenkennel geëxploiteerd en in haar tuin een onbekend aantal honden begraven. De woning werd conform de wens van erflaatster gebruikt als zusterhuis.
De stichting wil van de testamentaire last af omdat de woning na verloop van tijd niet meer voor het betreffende doel kon worden gebruikt. Dat zou leegstand tot gevolg hebben terwijl vaste lasten en onderhoudskosten doorlopen.
Opheffing testamentaire last door rechter
De wet bepaalt dat een testamentaire last door de rechter kan worden opgeheven wanneer na het overlijden van erflaatster de omstandigheden veranderen en vanuit dat oogpunt ongerechtvaardigd zou zijn om de erfgenaam aan die last te houden. Een testamentaire last mag niet lichtvaardig worden gewijzigd of opgeheven en er moet worden gezocht naar de ‘meest bijpassende oplossing’. Dat zou in dit geval herbegraven kunnen zijn. Daar komt het echter niet van. Herbegraven is arbeidsintensief, de grond is beplant met bomen en de graven zijn niet gemarkeerd. De grond zal in dat geval handmatig gezeefd moeten worden waarna de overblijfselen worden herbegraven. Deze herbegraving brengt uit haar aard een verstoring van de door erflaatster voorgestane rustplaats van de honden met zich mee. In samenhang met de hoge kosten van herbegraving heeft de Rechtbank de testamentaire last opgeheven.
De uitspraak lijkt ons redelijk en billijk maar in ieder geval in overeenstemming met de parlementaire geschiedenis en de jurisprudentie. De testamentaire last is feitelijk uitgewerkt en niet meer in overeenstemming met de bedoeling van de erflater.
* https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBMNE:2016:7719